Met een paviljoen “Tobacco Innovations” heeft de tabaksindustrie afgelopen weekend tijdens de F1 races illegaal reclame gemaakt voor nieuwe tabaksproducten.
Medici, politici en de organisatie van de Dutch Grand Prix zijn flink verontwaardigd nadat afgelopen weekend een stand met tabaksreclame opdook tijdens de Formule 1 in Zandvoort. De kraam trok de aandacht van veel bezoekers, waaronder jongeren, en veroorzaakte verontwaardiging bij diverse betrokkenen.
Wethouder Lars Carree (VVD) van de gemeente Zandvoort, met onder andere de portefeuilles Duurzaamheid, Jeugd, Sport en Publieke gezondheid, was duidelijk in zijn afkeuring. "Roken of het stimuleren daarvan hoort niet thuis in onze gemeente," verklaart hij. De kraam, die op het eerste gezicht onopvallend leek, bleek apparaten te promoten waarmee sigaretten effectiever kunnen worden gerookt, wat leidde tot kritiek van medici.
Stefan Haensel, uroloog in het Franciscus Gasthuis & Vlietland in Rotterdam, merkte de stand op en uitte zijn zorgen op LinkedIn. "Ze probeerden technieken te verkopen om meer nicotine en schadelijke stoffen uit sigaretten te halen," vertelt hij. Haensel kreeg het gevoel dat er iets mis was toen de medewerkers haastig tabaksfolders verwijderden toen hij vragen stelde.
Longarts en voorzitter van de Stichting Rookpreventie Jeugd Wanda de Kanter, bekend om haar strijd tegen de tabaksindustrie, reageert cynisch op de situatie. "Tijdens de Formule 1 is alles mogelijk, zelfs tabaksreclame," aldus De Kanter. Huisarts Job Schimmer uit Haarlem noemt de situatie een "kwalijke zaak" en waarschuwt voor de negatieve impact op jongeren. "We dachten dat we roken hadden teruggedrongen, maar dit soort praktijken dreigt de klok terug te zetten."
De kritiek blijft niet beperkt tot de medische wereld. In de regionale politiek spreekt GroenLinks-raadslid Palwasha Hamzad haar ongenoegen uit. "De Formule 1 is een van de grootste evenementen van het jaar, vol jongeren die hun idolen willen bewonderen. Roken en sport horen niet samen," aldus Hamzad. Ze wijst op de druk op de gezondheidszorg en de toename van roken en vapen onder jongeren.
De organisatie van de Dutch Grand Prix geeft toe dat de aanwezigheid van de tabakskraam ongewenst is, maar verklaart dat dat het gevolg is van een internationale overeenkomst met Tobacco Innovations. Simon Keijzer van de Dutch Grand Prix benadrukt dat de kraam op een onopvallende locatie was geplaatst. "We zullen dit zeker bespreken in onze evaluatie met de internationale Formule 1-organisatie," aldus Keijzer.
Hoewel de Dutch Grand Prix benadrukt dat de stand niet in strijd was met de Nederlandse wetgeving, wordt dit door Haensel in twijfel getrokken. Hij verwijst naar de Tabakswet van 2002, die reclame voor rookwaren verbiedt. Ook Hamzad en De Kanter pleiten voor actie.
Opvallend is dat Tobacco Innovations zelf niet bereikbaar was voor commentaar en geen zichtbare aanwezigheid heeft, zoals een website of registratie bij de Kamer van Koophandel. Het is niet duidelijk of er een klacht is ingediend bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), hoewel vorig jaar wel een zaak werd geopend vanwege tabaksreclame op Formule 1-auto's.
Met honderdduizenden bezoekers was het Formule 1-weekend in Zandvoort een succes, maar de aanwezigheid van tabaksreclame heeft een bittere nasmaak achtergelaten bij velen; een evenement vol jongeren verdient beter.
Rookvrij
Gevraagd (per e-mail) naar het rookvrije karakter van de F1 in 2024 antwoordde DutchGP Race Engineer als volgt:
Hoewel het in deze tijd heel normaal zou moeten zijn om een event rookvrij te noemen, wordt de #dutchgp niet rookvrij genoemd. Zie de bijlage voor de uitleg over roken. Mede vanwege de veiligheid wordt er wel streng op toegezien. Wij wensen je veel (rookvrij) plezier bij de #dutchgp.
In de bedoelde bijlage (Algemene Huis- en Gedragsregels Circuit Zandvoort & Formula 1 Heineken Dutch Grand Prix) is de volgende passage over roken terug te vinden:
Artikel 10. Roken – Roken in gebouwen, tenten, onder overkappingen en andere openbare ruimtes op het evenemententerrein is niet toegestaan. E-sigaretten en waterpijpen met tabak vallen ook onder het rookverbod.
Tijdens voorgaande edities van de F1 in Zandvoort werd dit op het evenemententerrein echter niet gecommuniceerd en niet gehandhaafd.
Update 28 augustus. Clean Air Nederland heeft een klacht ingediend bij de NVWA wegens promotie en reclame van tabaks- en nicotineproducten. Het NVWA heeft gereageerd dat ze de klacht in onderzoek nemen.
