AD.nl publiceerde 17 januari een interview met tabakslobbyist Jan Hein Sträter. De Groningse arts Anne-Marije Buiter schreef daarop een scherpe en betrokken reactie.
Redactie: Begin 1900 start de internationale opmars van de tabaksindustrie en vanaf 1950 is het één van de rijkste en machtigste industrieën. Inmiddels is algemeen bekend dat het 'verdienmodel' gebaseerd is op een zwaar verslavend en kankerverwekkend product waar jaarlijks meer dan 6 miljoen rokers vroegtijdig door sterven. De groei is vooral ook te danken aan de misleidende marketing waarin tabak gepresenteerd wordt als een rustgevende stoere lifestyle. In het interview probeert Jan Hein Sträter deze dodelijke praktijken te presenteren als een nette zorgvuldige industrie.
Anne-Marije Buiter-Van der Meer,
Longarts in opleiding UMCG:
Helaas worden zieke rokers vandaag de dag nog altijd gestigmatiseerd; ze danken het ziek worden aan zichzelf en worden daar op afgerekend, door hun omgeving, door de media en soms ook nog door medici. Daardoor voelen zij zich nog schuldiger over hun ziekte, hetgeen zich uit in schaamte, verdriet, depressiviteit.
En dat is niet terecht, geen enkele roker rookt om er ziek van te worden. Rokers worden bewust verslaafd gemaakt aan de sigaret, door allerlei toevoegingen die ervoor zorgen dat het een strijd wordt om er vanaf te komen.
Het is dan ook onbehoorlijk dat er nog platform gegeven wordt aan mensen werkzaam binnen de tabaksindustrie die het tegendeel beweren. Die zeggen ‘dat het allemaal wel meevalt’, dat verslaving een te overdreven probleem is, die vinden dat de tabaksindustrie alleen maar de functie als leverancier heeft (“u vraagt, wij draaien”) in plaats van als facilitator van de ruim 20.000 tabaksdoden die we jaarlijks in Nederland betreuren en een veelvoud aan de chronisch ziekten die we erdoor hebben.
Afgelopen weekend werd er een interview in het AD gepubliceerd met tabakslobbyist Sträter waarin hij hiervoor uitgebreid podium kreeg. Ik kon het niet laten om hier een reactie op te schrijven en gelukkig is het AD zo sportief om dit te publiceren. Lees hier mijn repliek.
Tabaksverslaving mag je niet bagatelliseren
Longarts in opleiding Anne-Marije Buiter was onaangenaam verrast door het interview met Jan Hein Sträter, directeur van de brancheorganisatie voor de Nederlandse tabaksindustrie.
We zijn terug bij af en hebben niks geleerd: de heer Jan Hein Sträter stigmatiseert de zieke roker opnieuw. 'Mensen roken niet omdat er een tabaksindustrie is, maar de tabaksindustrie is er omdat mensen graag roken', zegt hij.
Vol verwondering - en dat is nog een milde term voor de borrelende afschuw - las ik het interview met Jan Hein Sträter in het AD van 17 januari, waarin hij stelt dat hij 'tabaksverslaving niet ontkent, maar dat het probleem erg wordt overdreven'. Het klinkt als, correctie, het is een contradictio in terminis.
Tabaksverslaving is een probleem dat niet genoeg kan worden overdreven. Door dit onder het vloerkleed te willen schuiven, miskent de heer Sträter de grote groep mensen die dagelijks worstelt met deze verslaving. Ook bagatelliseert hij de impact die een dergelijke verslaving heeft op het leven van zowel de rokende man of vrouw als de omgeving en nabestaanden.
Door tabaksverslaving te bagatelliseren maakt de Jan Hein Sträter patiënten schuldig aan hun ziekte, terwijl er door de tabaksindustrie alles aan is gedaan om de sigaret zo te ontwerpen dat die net zo verslavend is als heroïne. En dat gaat verder dan het beetje suiker, water, stofbinder en smaakversterker waarover de heer Sträter het in het interview heeft.
Anno 2021 willen we geen verdraaiers, bagatellisanten of ontkenners meer
De tabaksindustrie faciliteert een enorm ravijn met chronische en acute aandoeningen, waar de afnemers zich langzaamaan op niet vrijwillige basis (lees: onbewust door verslaving gedreven) instorten.
Het gaat daarbij niet alleen om de ruim 20.000 tabaksdoden per jaar, maar ook om de vele andere ziekten die door het roken worden veroorzaakt. Op elke dode zijn vijftig zieken, dus reken maar uit. De resterende halfzijdige verlammingen na CVA's, de afnemende conditie door dichtslibbende vaten, de subfertiliteit van een stel met kinderwens, de dagelijkse luchthonger van COPD-patiënten. Problemen die in deze tijd van afschaling van reguliere zorg alleen nog maar groter worden, maar niet op de voorgrond komen vanwege de overschaduwing door de coronapandemie.
Stigma
Door dit soort uitingen en met dit soort drogredeneringen begint het stigma van de roker weer helemaal opnieuw. En om dan een van Nederlands voorvechtsters van anti-tabak aan te halen in het interview als waarheid van uw stelling, is bespottelijk en ronduit weerzinwekkend.
Anno 2021 willen we geen bagatellisanten, verdraaiers of ontkenners meer. Daar plukken we nu nog genoeg zure vruchten van. We hebben juist behoefte aan mensen als Wanda de Kanter, en velen met haar, die de problemen benoemen (verslaving is dodelijk), juist interpreteren (sigaretten zijn deadly by design) en daar actie op ondernemen (aanpakken van de tabaksindustrie).
Anne-Marije Buiter, Groningen.
Longarts in opleiding
