Negen maanden na het verbod op smaakjes in vapes, blijken ze nog steeds gemakkelijk verkrijgbaar in Nederland. In Alphen aan den Rijn en Amsterdam zijn fruitvapes zonder moeite te koop, ondanks het officiële verbod op andere smaken dan tabakssmaak sinds 1 januari 2024.
Een MBO-leerling in Alphen aan den Rijn bevestigt hoe eenvoudig het nog steeds is om aan deze smaakvapes te komen: "Ik koop ze via via, of van vrienden die ze meenemen uit het buitenland." Het gemak waarmee jongeren aan deze verboden producten komen, staat in schril contrast met de intentie van het verbod: het ontmoedigen van vapegebruik onder jongeren.
Het kabinet verbood de smaakvapes juist om te voorkomen dat jongeren overstappen naar roken. Uit onderzoek van het Trimbos-instituut blijkt dat 21 procent van de jongeren regelmatig vapet en dat bijna 70 procent van hen ook sigaretten rookt. Directeur Károly Illy van het Longfonds zegt: "Vapen is roken." Hij waarschuwt voor de schadelijke effecten van vapen op de longen en het DNA, en benadrukt dat een vape net zoveel nicotine bevat als "één à twee pakjes sigaretten."
Hoewel de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) al 3,5 miljoen smaakvapes heeft onderschept en advertenties van sociale media heeft verwijderd, blijft de handhaving volgens critici onvoldoende. Vapes zijn nog regelmatig te koop in avondwinkels en souvernirshops.
Staatssecretaris Vincent Karremans (Jeugd, Preventie en Sport | VVD) erkent dat de illegale markt voor vapes groeit. Hij noemt het "schokkend" dat illegale vapes nog steeds bij reguliere verkooppunten te koop zijn. Volgens Karremans staat er een boete van maximaal 22.500 euro op de verkoop van illegale vapes, en benadrukt hij dat de overheid werkt aan een actieplan om het probleem aan te pakken.
