Universiteiten moeten zorgen voor rookvrije gebouwen en terreinen inclusief handhaving. In Groningen echter zorgt de Universiteit voor rookplekken met asbakken, hiermee faciliteren en stimuleren ze een dodelijke rookcultuur.
De overheid wil jongeren ontmoedigen om te beginnen met roken, daarom zijn met ingang van augustus 2020 ook de terreinen van alle scholen en universiteiten geheel rookvrij. Dit rookverbod geldt permanent, 24 uur per dag en 7 dagen per week. De onderwijsinstellingen moeten het rookverbod instellen, aanduiden en handhaven, dat is een actieve plicht.
Ondanks dit rookverbod wordt er door de studenten van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) nog steeds veel gerookt. Dit zorgde afgelopen jaren voor toenemende klachten met name van de buren van de Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen. Niet alleen over peuken op de grond nabij ingangen, maar ook bij medewerkers die klagen over overlast van rook die naar binnen trekt.
Om het probleem van de peuken op te lossen besloot de faculteit om asbakken te herintroduceren en de rokers zo een plek te geven om hun sigaretten in weg te gooien. Ook bij de Universiteitsbibliotheek hebben ze last van de rokers. Doordat de rokers voor de ingang gaan staan komt de rook via de draaideur naar binnen, ten laste van de baliemedewerkers. De Dienstraad van de bibliotheek stelt zelfs dat medewerkers met astma veel last hebben van deze constante walm. Er is dus sterk behoefte aan een oplossing; borden en lijnen om het roken te ontmoedigen hebben helaas niets opgeleverd. Een woordvoerder van de Universiteit Groningen verklaarde aan UKrant dat over mogelijke maatregelen nog gesproken gaat worden met de directie.
De faculteitsbesturen en University Services van de RUG werken aan een aantal voorstellen voor het college van bestuur om de rookoverlast bij de universiteit aan te pakken. Zo stellen ze voor de gemeente te vragen om de rookvrije ruimte rond de universiteitsgebouwen uit te breiden, waardoor een rookverbod in een groter gebied mogelijk gemaakt kan worden. Daarnaast wordt er een campagne voorgesteld die moet benadrukken dat de universiteit een rookvrije plek is. Verder wordt voorgesteld om 'kunstasbakken', ookwel ballot bins, te plaatsen op bepaalde plekken. Deze ballot bins geven de roker een keuze om de peuk in twee verschillende vakken weg te gooien, die allebei horen bij een ander antwoord op een vraag die op de ballot bin te zien is. Op deze manier hebben de ballot bins het doel om het weggooien van de peuk in de asbak te motiveren. Volgens een woordvoerder van de RUG is het inzetten van stewards om regels rond het rookverbod te handhaven te duur.
Natuurlijk is het probleem met rokers bij de Universiteit Groningen niet uniek maar zal het in meer of mindere mate voorkomen bij alle universiteiten en scholen. Wat de situatie wel bijzonder maakt is dat de universiteit ervoor kiest de handhaving van het rookverbod niet te intensiveren maar juist het roken te faciliteren in plaats van de rokers te helpen om van hun verslaving af te komen. Het verzoek aan de gemeente om het rookvrije gebied uit te breiden is een goede stap, maar zonder handhaving en verslaafde rokers helpen zal dat enkel het probleem verplaatsen. Doel van het rookverbod is studenten en medewerkers beschermen tegen verslaving en de gezondheidsrisico's van het (mee)roken. Daarom moet het rookverbod actief worden gehandhaafd in plaats van het roken met rookplekken en asbakken te faciliteren en daarmee ook te stimuleren. Clean Air Nederland zal hierover een melding doen bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en bij het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap.
De UKrant, het onafhankelijke nieuwsplatform voor de Rijksuniversiteit Groningen, heeft dit artikel ook op zijn website geplaatst (23 november 2023).
