Na Kamervragen over samenwerking gemeenten met tabaksindustrie - de antwoorden: samenwerking is beëindigd.
Begin februari stelden twee D66-Kamerleden een aantal vragen aan de regering over de samenwerking tussen (kust)gemeenten en Japan Tobacco International (JTI).
Het antwoord kwam van staatssecretaris Dijksma van Infrastructuur en Milieu. U kunt hieronder het volledige antwoord lezen.
Datum 13 april 2016
Betreft Beantwoording Kamervragen van de leden Pia Dijkstra en Van Veldhoven (beiden D66) over het gegeven dat de Rijksoverheid samenwerkt met de tabaksfirma Japan Tobacco International (JTI)
Geachte voorzitter,
Hierbij geef ik mede namens de Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport antwoord op de vragen die zijn gesteld door de leden Pia Dijkstra en Van Veldhoven (beiden D66) over het gegeven dat de Rijksoverheid samenwerkt met de tabaksfirma Japan Tobacco International (JTI).
Vraag 1
Kent u het bericht ‘Rijksoverheid werkt samen met tabaksindustrie’?
Antwoord 1
Ja, dit bericht is mij bekend.
Vraag 2
Kent u artikel 5.3 van de Framework Convention on Tobacco Control (FCTC) dat stelt dat overheden publieke gezondheidsmaatregelen met betrekking tot tabakscontrole zullen beschermen van commerciële belangen van de tabaksindustrie?
Antwoord 2
Ja, dit artikel ken ik.
Vraag 3
Kunt u aangeven in hoeverre u de samenwerking van de Rijksoverheid, door het subsidiëren van ‘KIMO’ in het kader van de Green Deals, met de tabaksfirma Japan Tobacco International (JTI) vindt passen binnen het geschetste kader van het FCTC?
Vraag 4
In hoeverre vindt u het acceptabel dat een dergelijke samenwerking plaatsvindt, terwijl u op 10 november 2015 in uw brief naar gemeenten (betreffende: ‘omgang gemeenten met de tabaksindustrie’) artikel 5.3 onder de aandacht heeft gebracht?
Antwoord vragen 3 en 4
Op 20 november 2014 is de Green Deal Schone Stranden (GDSS) in werking getreden. Dit is een initiatief van verschillende partijen, waaronder het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, om zwerfvuil op stranden tegen te gaan. Het bestrijden van zwerfafval vraagt om gedragsverandering van de burger. Die gedragsverandering kan ook worden gestimuleerd door betrokkenheid van de producenten. Daarom is het wenselijk dat producenten van zwerfafvalgevoelige items (zoals peuken) ook hun verantwoordelijk nemen in het bestrijden ervan. In de Landelijke Aanpak Zwerfafval die in december aan uw Kamer is gestuurd (TK 2015-2016, 30872, nr. 202 ) vraag ik daarom de sigarettenbranche haar verantwoordelijkheid te nemen.
Sigarettenpeuken zijn volgens expert judgement een van het meest gevonden afval op toeristische stranden. De aanpak van de peukenproblematiek is daarom opgenomen als speerpunt in de GDSS. Bij deze aanpak is de tabaksfirma Japan Tobacco International (JTI) betrokken. JTI heeft een Toolkit en een aanpak genaamd ‘laat je peuk niet alleen’ ontwikkeld. Gemeenten kunnen gebruik maken hiervan.
De Staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft op 21 september 2015 jl. een de verduidelijking van artikel 5.3 WHO-Kaderverdrag inzake tabaksontmoediging, aan de Kamer gestuurd. Met deze verduidelijking schetst de Staat der Nederlanden hoe dit artikel begrepen moet worden. Onder andere wordt aangegeven dat “samenwerking met de tabakslobby in publiekactiviteiten tegen het roken, andere publieke evenementen of activiteiten die onder de noemer van maatschappelijk verantwoord ondernemen worden ontplooid, in strijd zijn met artikel 5.3 WHO-Kaderverdrag” en dat “contacten met de tabaksindustrie moeten worden beperkt tot uitvoeringstechnische kwesties.”
De GDSS is van start gegaan voordat deze verduidelijking was gegeven en loopt door tot 2020. Ik heb de GDSS, gelet op de resterende doorlooptijd, opnieuw bestudeerd. Ik ben van mening dat voortzetting van de GDSS in de huidige vorm niet meer acceptabel is gelet op de huidige invulling van artikel 5.3 WHOkaderverdrag.
Ik ga onderzoeken hoe de GDSS voort te zetten zonder dat de tabaksindustrie hierbij als partij betrokken is. Daarbij bekijk ik op welke wijze de tabaksindustrie, binnen de kaders van artikel 5.3 WHO Kaderverdrag, aangesproken kan blijven worden op het voorkomen van zwerfafval door sigarettenpeuken vanuit haar producentenverantwoordelijkheid.
De organisatie KIMO, een vereniging van kustgemeenten, voert het secretariaat van deze Green Deal en heeft hiervoor een contract met het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Het KIMO heeft geen direct contact met JTI.
Vraag 5
Kunt u aangeven in hoeverre het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, of andere ministeries, nog meer subsidies verstrekt heeft aan organisaties die, al dan niet opgemerkt, banden hebben met de tabaksindustrie? Zo nee, bent u bereid hier onderzoek naar te doen?
Antwoord 5
Binnen mijn ministerie is het beleid er niet op gericht om subsidiebeschikkingen te geven aan organisaties die banden hebben met de tabaksindustrie. Hier wordt op gelet. We hebben de administratie erop nagegaan en we zijn geen subsidies tegengekomen die zijn verstrekt aan organisaties die banden hebben met de tabaksindustrie. Dit geldt ook voor het Ministerie van VWS.
Vraag 6
Welke stappen bent u voornemens te zetten om deze samenwerking zo spoedig mogelijk te beëindigen?
Antwoord 6
Voor wat betreft mijn voornemen voor het herzien van het initiatief van de GDSS verwijs ik naar het antwoord op de vragen 3 en 4.
Hoogachtend,
DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN MILIEU,
Sharon A.M. Dijksma
