De Russische overheid heeft de zakelijke rechten afgenomen van het Nederlandse moederbedrijf van de Russische sigarettendistributeur Megapolis, Dit heeft ernstige gevolgen voor aandeelhouders Philip Morris en Japan Tobacco International.
Megapolis, dat vooral sigaretten maar ook andere producten zoals bier en energiedrankjes distribueert, genereert jaarlijks miljarden euro’s aan omzet in Rusland. Volgens Thom Dieben, een specialist in sanctierecht, kunnen Westerse bedrijven weinig doen tegen deze onteigening omdat Rusland zich heeft teruggetrokken uit internationale mensenrechtenverdragen. Bedrijven moeten nu hun zaken in Rusland zelf voor de rechter brengen, waar ze als Westers bedrijf geen gunstige behandeling hoeven te verwachten. Toch bieden oude investeringsverdragen tussen Rusland en Nederland of Japan enige hoop op schadevergoedingen via onafhankelijke arbitrage, hoewel de VS geen dergelijk verdrag heeft.
Megapolis is eigendom van een Nederlandse brievenbusfirma in Den Haag, met 40 procent van de aandelen in handen van de Russische miljardair Igor Kesaev. Ook Philip Morris en Japan Tobacco International (JTI) bezitten een groot deel van de aandelen. Er is onrust ontstaan bij de bestuurders van het Nederlandse moederbedrijf, omdat de Russische activiteiten van Megapolis in juni op een lijst van "economisch significante activiteiten" werden geplaatst, wat onteigening mogelijk maakt.
In augustus gaf een rechtbank in Moskou de Russische overheid gelijk in een zaak tegen de Haagse firma, wat leidde tot een "gedwongen lokalisatie". Dit betekent dat het Russische dochterbedrijf de aandelen van het Nederlandse moederbedrijf tijdelijk overneemt en herverdeelt. Hoewel dit cosmetisch lijkt, worden aandeelhouders uit 'onvriendelijke landen', waaronder de VS, Nederland en Japan, mogelijk uitgesloten van het herwinnen van hun aandelen. Hierdoor lopen Philip Morris en JTI het risico hun belangen in Megapolis te verliezen.
