Rooklucht tijdens een kopje koffie op het terras is voor velen een irritante onderbreking, maar hoe gevaarlijk is het eigenlijk?
Twee experts, longarts Michel van den Heuvel van het Radboudumc in Nijmegen en onderzoeker Jeroen Bommelé van het Trimbos-instituut, geven hun visie op de effecten van terrasrook.
De trend van rookvrije terrassen neemt toe, deels vanwege de overlast die rokers veroorzaken bij niet-rokers, maar ook om gezondheidsredenen. De gezondheidsrisico’s die gepaard gaan met meeroken zijn echter vaak een onderbelicht aspect. Hoewel velen denken dat het in de buitenlucht niet zo erg is, blijkt het toch een risico te zijn, vooral voor mensen met al bestaande luchtwegproblemen.
Longarts Michel van den Heuvel en onderzoeker Jeroen Bommelé waarschuwen: meeroken is gevaarlijk, zelfs in de buitenlucht. Hoewel een eenmalige blootstelling niet direct leidt tot ernstige aandoeningen, zijn er wel degelijk risico’s op de lange termijn. Volgens Van den Heuvel heeft 20 procent van zijn patiënten die lijden aan aandoeningen zoals longkanker, nooit zelf gerookt. Uit DNA-testen blijkt dat tabaksrook in 25 procent van de gevallen de oorzaak is.
Bommelé benadrukt dat er geen veilig niveau van blootstelling aan tabaksrook bestaat. Zelfs als je slechts af en toe naast een roker zit, telt elke blootstelling mee. Mensen die regelmatig meeroken, bijvoorbeeld door een rokende partner, lopen 20 tot 30 procent meer kans op longkanker en hart- en vaatziekten. Bij kinderen neemt het risico op aandoeningen zoals astma, middenoorontsteking en zelfs leukemie toe.
Voor horecapersoneel, dat vaak langdurig wordt blootgesteld aan sigarettenrook op het terras, is het risico nog groter. Onderzoek van het Trimbos-instituut toont aan dat de hoeveelheid schadelijke stoffen in de lucht vier keer hoger is op plekken waar wordt gerookt. Zelfs als de rokers weg zijn, blijven er sporen van nicotine in de lucht hangen, die niet-rokers ongemerkt inademen.
Nieuw onderzoek wijst ook op de gevaren van derdehandsrook: rookdeeltjes die achterblijven op kleding, meubels en zelfs de huid. Bommelé vertelt dat deze deeltjes zelfs worden aangetroffen in de urine van couveusebaby's, die de stoffen binnenkrijgen via hun ouders. Hoe schadelijk deze derdehandsrook precies is, wordt nog onderzocht, maar experts zijn het erover eens dat alle vormen van rookschade vermeden moeten worden.
Hoewel het verleidelijk lijkt om rokers te vermijden op terrassen, waarschuwen de experts voor het stigmatiseren van mensen die verslaafd zijn aan nicotine. "De verslaving aan nicotine is bijzonder krachtig," zegt Van den Heuvel. "Het is zelfs heftiger dan alcoholverslaving." Daarom is het belangrijk om rokers niet als outcasts te behandelen, maar hen juist te ondersteunen in hun pogingen om te stoppen. Van den Heuvel spreekt uit ervaring, aangezien hij zelf vroeger ook rookte: "Het is niet makkelijk om ermee te stoppen, maar het is het zeker waard."
Het is belangrijk om bewust te zijn van de risico's van meeroken, ook al leidt een enkele sigarettenwalm op het terras waarschijnlijk niet direct tot ernstige ziektes. Het toenemende aantal rookvrije terrassen is een stap in de goede richting voor de bescherming van zowel gasten als personeel. En terwijl het cruciaal is om rokers niet te veroordelen, blijft het belangrijk om het goede voorbeeld te geven aan toekomstige generaties. Want zoals Van den Heuvel zegt: “Zien roken, doet roken.”
