De lange juridische weg die Stichting Rookpreventie Jeugd (SRPJ) bewandelt tegen de sjoemelsigaret, ging vrijdag haar volgende fase in.
De bestuursrechter in Rotterdam heeft het Hof van Justitie van de Europese Unie gevraagd om een oordeel te vellen over de vraag of de huidige wettelijke methode waarmee de uitstoot van sigaretten wordt gemeten (de zogenaamde ISO-methode), wel uitkomsten oplevert die in overeenstemming zijn met andere wettelijke regelgeving.
Het persbericht van SRPJ:
Uitspraak rechtbank Rotterdam, einde sjoemelsigaret in zicht?
Op 7 februari heeft de rechtbank Rotterdam een baanbrekende uitspraak gedaan over de sjoemelsigaret. De rechtbank twijfelt sterk of de huidige wettelijke methode waarmee de uitstoot van sigaretten wordt gemeten (de zgn. ISO-methode), wel uitkomsten oplevert die in overeenstemming met andere wettelijke regelgeving is. Het gaat dan met name om de maxima aan giftige stoffen die een roker mag binnenkrijgen en om het Europees Handvest waarin de mensenrechten zijn vastgelegd. De rechtbank meent dat hierdoor ernstig afbreuk wordt gedaan aan de verplichting van de EU en de Nederlandse Staat om de volksgezondheid te beschermen. Daarom vraagt de rechtbank het Europees Hof van Justitie om een nader oordeel.
De rechtszaak is aangespannen door de Stichting Rookpreventie Jeugd, de gemeente Amsterdam en een aantal gezondheidsorganisaties. Zij willen dat de sjoemelsigaret uit de handel wordt genomen
Over de sjoemelsigaret
De Europese tabakswetgeving bepaalt dat de roker bij het roken van een sigaret maximaal 10 mg teer, 1 mg nicotine en 10 mg koolmonoxide mag binnen krijgen. Die wetgeving schrijft ook voor dat het meten van de rookkwaliteit volgens een bepaalde methode, de ISO- methode, moet plaatsvinden. Op die methode hebben Rookpreventie Jeugd en het overheidsinstituut belast met het meten van de uitstoot van sigaretten, ernstige kritiek. Er wordt namelijk schone (extra) lucht aangezogen via gaatjes die speciaal voor dit doel door de tabaksindustrie in de sigarettenfilters zijn aangebracht. Volgens het RIVM krijgt de roker daardoor wel twee tot driemaal zoveel teer, nicotine en koolmonoxide binnen dan wettelijk is toegestaan. De roker drukt namelijk de gaatjes tijdens het roken dicht met zijn lippen en vingers.
Er is een andere meetmethode die het rookgedrag van de mens veel beter imiteert, de zgn. “Canadian Intense”. Daarbij worden de gaatjes afgeplakt en ontstaat de zelfde situatie als tijdens ‘normaal’ rookgedrag. Het RIVM is van oordeel dat die meetmethode, de Canadian Intense, de rokerswerkelijkheid veel beter benadert dan de in de wet vastgelegde en door de tabaksindustrie gepropageerde ISO – methode.
Achtergrond van de rechtszaak
Rookpreventie Jeugd vroeg aan de NVWA (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit) de wettelijke maxima effectief te handhaven door met de realistische Canadian Intense te meten. De NVWA wees dat verzoek af “omdat de wet nu eenmaal de ISO-methode voorschrijft”.
In beroep volgt de rechtbank Rotterdam nu de visie van Rookpreventie Jeugd die stelt dat de wettelijke ISO-meetmethode strijdig is met de plicht van de overheid de gezondheid van burgers, in het bijzonder van kinderen, te beschermen en dat de Canadian Intense meetmethode moet worden gebruikt.
Europees recht
Omdat de Nederlandse rechter het Europese recht niet eigenhandig kan veranderen, volgt de Rotterdamse rechtbank ook op dit punt het verzoek van Rookpreventie Jeugd en vraagt nu aan de hoogste rechter van de Europese Unie, het Hof van Justitie in Luxemburg, om een oordeel. Dat hof kan de Europese regels wél vernietigen en kan ook opdracht geven aan de Europese Commissie om dit probleem in de wetgeving op te lossen. De rechtbank vraagt het Hof ook of Nederland eventueel zelf kan besluiten om de meetmethode te vervangen door een betere, zolang dat nog niet op EU-niveau gebeurt. Deze uitspraak zou zelfs kunnen betekenen dat de NVWA de filtersigaretten direct van de markt moet halen, als het Hof van Luxemburg dit toekent.
Dolblij
Wanda de Kanter, voorzitter van Rookpreventie Jeugd, is dolblij met deze uitspraak: “Eindelijk komt er zicht op het einde van de schande van de sjoemelsigaret. Daarmee zal roken nog niet onmiddellijk de wereld uit zijn en is roken nog altijd niet gezond, maar het is absoluut een belangrijke stap in de goede richting.”
