Uit onderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO blijkt dat tabak, alcohol, hyperbewerkt voedsel en fossiele brandstoffen in Europa jaarlijks zorgen voor 2,7 miljoen doden.
Dagelijks gaat dit om tenminste zevenduizend doden. Dit komt door opgelopen hart- en vaatziekten, kanker, chronische longziekten en diabetes.
Volgens de WHO streven de bedrijven die actief zijn in deze sectoren alleen maar naar maximale winst. Alles wat winst in de weg zou kunnen staan wordt door hen aangepakt. Door het grote aandeel van de markt dat de bedrijven bezitten in de specifieke sectoren, kan een klein aantal multinationals al grote invloed uitoefenen op de politiek. Zo worden door de bedrijven gezondheidsmaatregelen welbewust ondermijnd, terwijl deze regelgeving juist bedoeld is om het publiek te beschermen tegen de schadelijke werking van de producten. Volgens Hans Kluge, WHO-regiodirecteur voor Europa, worden kwetsbare burgers en consumenten zo misleid met valse claims over de producten. Hiermee wordt de vooruitgang van de publieke gezondheidszorg bedreigd.
Het tegengaan van regelgeving gebeurt met lobbyactiviteiten en economische druk. Ook zetten de producenten enorm veel geld in voor publieke beeldvorming en om invloed uit te oefenen op wetenschappelijk onderzoek. Zo wordt er mis- en desinformatie verspreid; er wordt alles aan gedaan om de maatschappelijke schade van hun producten te maskeren. Daarbij wordt hun marketing bewust gericht op kwetsbare groepen, zoals kinderen en jongeren.
Volgens Belgische vicepremier en minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke, kan alleen een fundamentele koerswijziging verandering brengen in de grote macht van de producenten uit de vier sectoren. Door ingrijpen van individuele overheden en intergouvernementele organisaties, moet deze macht beperkt worden. In plaats van te spreken over verkeerde individuele keuzes als oorzaak van gezondheidsproblemen, moeten we het zien als een systematisch probleem. De politieke inmening, oneigenlijke marketing en de cultuur van hyper-consumptie meoten volgens Vandenbroucke aangepakt worden om dit probleem op te lossen.
De WHO adviseert dan ook om in handelsverdragen prioriteit te geven aan de volksgezondheid, zodat dit niet langer hoeft te strijden tegen economische belangen. Mensen moeten altijd belangrijker zijn dan winst.
