"Rookruimten vallen onder het rookverbod in de horeca en publieke gebouwen", dat is de inzet van de rechtzaak die Clean Air Nederland heeft aangespannen tegen de Nederlandse staat.
In juni 2016 diende de eerste zitting voor de rechtbank, helaas werd onze eis afgewezen. In de motivering van de rechtbank zagen wij echter voldoende mogelijkheden om in beroep te gaan bij het gerechtshof.
Dit hoger beroep dient op donderdag 14 december aanstaande om 9:30 uur in het Paleis van Justitie in Den Haag, Prins Clauslaan 60, 2595 AJ Den Haag.
Waarom deze rechtszaak?
1. Jurisprudentie
De Hoge Raad heeft op 10 oktober 2014 geoordeeld dat het rookverbod voor de gehele horeca geldt en dat er geen uitzonderingen gemaakt kunnen worden. Dit arrest was het gevolg van een eerdere bodemprocedure tegen de Staat inzake de uitzonderingspositie van éénpitters / kleine horeca in het horeca rookverbod. Centraal hier stond het WHO Kaderverdrag dat landen die partij zijn bij het verdrag -waaronder Nederland- verplicht om een rookverbod in te voeren en te handhaven in alle openbare ruimten.
Wij vinden dat het ministerie van Volksgezondheid (VWS), in reactie op de Hoge Raad, onterecht een uitzondering heeft gemaakt voor rookruimtes. Een rookruimte in een horecagelegenheid is een onderdeel van die horecagelegenheid en valt daarom ook onder het horeca rookverbod.
2. Rechtsongelijkheid bescherming burgers
Doel van het rookverbod is burgers beschermen tegen giftige en kankerverwekkende tabaksrook.
Die bescherming geldt voor iedereen; personeel en gasten, rokers en niet-rokers. Die bescherming geldt ook voor alle delen van de horecagelegenheid, inclusief de rookruimte.
Een uitzondering voor rookruimtes betekent dus dat de bescherming niet geldt voor burgers in rookruimtes. Dit geeft rechtsongelijkheid wat strijdig is met de wet.
3. Bevorderen volksgezondheid
De overheid heeft de grondwettelijke taak (artikel 22) om maatregelen te treffen ter bevordering van de volksgezondheid. Het kabinet streeft al geruime tijd naar een rookvrije samenleving en erkent dat rookruimtes daarin vanzelfsprekend niet thuis horen. De Staat heeft zich desondanks in de procedure op het standpunt gesteld dat de rookruimtes nodig zouden zijn om de transitie naar een rookvrije samenleving te kunnen maken. Clean Air Nederland bestrijdt deze redenering. Rookruimtes doen juist afbreuk aan de inspanningen van de overheid om het roken te ontmoedigen.
4. Rookvrije Generatie
Kinderen kopiëren gedrag van hun ouders, familie, vrienden en 'helden' uit de omgeving of media. Iedere week raken honderden kinderen verslaafd aan roken door verkeerde prikkels en voorbeelden. Clean Air Nederland wil opgroeiende kinderen en jongeren beschermen tegen blootstelling aan tabaksrook, en beschermen tegen de verleiding om te gaan roken om te voorkomen dat ze ook verslaafd raken. De aanwezigheid van rookruimtes in de horeca en publieke ruimtes is hier in alle opzichten strijdig mee.
5. 'Niet-roken' als norm
In het verlengde van de Rookvrije Generatie streven we naar een rookvrije samenleving. Een samenleving waarin niemand meer (over)lijdt aan de gevolgen van roken. Een maatschappij waarin iedereen vrij is om eigen keuzes te maken zonder (nicotine)verslavingen en afhankelijkheid van kankerverwekkende dodelijke tabaksproducten.
In deze missie moet 'niet-roken' de centrale norm worden om het goede voorbeeld te geven. Uitzonderingen zijn een sterke ondermijning van de 'niet-roken' norm en daarmee een ondermijning van het draagvlak voor het algemene rookverbod. Voor rookruimtes kan dus geen uitzondering worden gemaakt.
6. Afbreuk ontmoedigingsbeleid
In de periode na oktober 2014 toen het rookverbod voor de gehele horeca is gaan gelden is het aantal rookruimtes in de horeca fors toegenomen. Roken is voor veel mensen geen vrije keuze maar een zware verslaving. Rookruimtes faciliteren deze verslaving en stimuleren daarmee ook deze verslaving: ‘zien roken doet roken’.
Rookruimtes zijn een afbreuk aan het door de overheid en gezondheidsorganisaties gevoerde ontmoedigingsbeleid en daarmee contraproductief.
7. Rookruimtes werken niet!
In horeca met een rookruimte blijkt dat ook buiten de rookruimte de lucht in bijna alle gevallen te hoge concentraties fijnstof en giftige kankerverwekkende rookdeeltjes bevatten. Rookruimtes zijn dus een substantieel gezondheidsrisico voor iedereen in de horecagelegenheid.
Omdat er in de wet nergens is vastgelegd dat rookruimtes aan bepaalde (functionele) eisen moeten voldoen kan er ook niet worden opgetreden tegen slecht functionerende rookruimtes.
8. Bescherming personeel
In een rookruimte mogen gasten niet bediend worden, van gasten wordt verwacht dat ze zelf hun drankjes meenemen naar de rookruimte. Het personeel moet echter wel in de rookruimte lege glazen en dergelijke ophalen, asbakken schoonmaken en de rookruimte schoonmaken. Het personeel komt hiermee in aanraking met 2e hands en 3e hands tabaksrook welke ook giftig en kankerverwekkend kan zijn. Rookruimtes vormen dus een gezondheidsrisico voor personeel.
9. Sociale druk
Uitgaan in horeca is veelal een gezelschapsactiviteit met bekenden en vrienden. Met rokers in een gezelschap is het aannemelijk en in ieder geval mogelijk dat niet-rokers meeroken indien het gezelschap naar buiten of naar een rookruimte gaat. Door sociale druk kunnen niet-rokers dus ook worden bloot gesteld aan giftige tabaksrook.
10. Concurrentie en meer overlast
Voor horecaondernemers zonder mogelijkheid voor een rookruimte is het een vorm van oneerlijke concurrentie, ook blijkt dat kleine kroegen zonder rookruimte het roken daardoor eerder toestaan waardoor overlast en gezondheidsrisico's voor gasten toeneemt.
Komt u ook?
U bent welkom om dit hoger beroep aanstaande 14 december bij te wonen.
In verband met de toegangscontrole adviseren wij u een half uur eerder te komen (9:00 uur).
Na afloop bieden wij leden, donateurs en partners van Alliantie Nederland Rookvrij graag koffie aan in een nabij gelegen (rookvrije) horeca gelegenheid.
Voor vragen en opmerkingen kunt u ons ook bellen: 010 - 32 000 23 of 06 300 822 64.
