Stappenplan Rookvrij wonen

Rook- en stankoverlast door rokende buren is een veelvoorkomend probleem. Bijna dagelijks ontvangt Clean Air Nederland meldingen en klachten van burgers die hinder hebben van rokende buren of nabijwonende rokers. De overlastsituatie is vaak langdurig (jaren) en structureel (dagelijks) waardoor het als ernstige overlast wordt ervaren. Rook- en stankoverlast is op dit moment de meest voorkomende klacht. Reden om dit probleem serieus aan te pakken met het project 'Rookvrij wonen'.

Ervaringen

Vorig jaar hebben we een aantal leden bezocht met langdurige klachten over rokende buren. Daarbij is de situatie uitgebreid besproken evenals mogelijkheden om deze te verbeteren, in enkele gevallen hebben we ook met de verhuurder (woningcorporaties) gesproken. Samen met alle andere meldingen geeft het een duidelijk beeld; de meeste klachten komen uit oudere wijken in grote steden met veel sociale huurwoningen en appartementen, zowel de rokers als gedupeerde buren zijn veel thuis.

Bij de verhuurders zijn de klachten niet altijd bekend. Vaak escaleert de rookoverlast in een burenruzie en worden meldingen bij de verhuurder ook als 'burenruzie' geregistreerd. De verhuurder ziet geen juridische mogelijkheden om in te grijpen en schakelt veelal buurtbemiddeling in of meldt formeel dat roken in eigen woning niet verboden is en dat ze daarom niets kunnen doen. Enkele woningcorporaties zien wel voldoende urgentie om de problemen aan te pakken, De Key in Amsterdam heeft al enkele jaren een rookvrij appartementencomplex en woningcorporaties/verhuurders in Leiden, Almere, Hilversum en Nijmegen hebben plannen voor een rookvrij appartementencomplex.

Doelen

Met het project 'Rookvrij wonen' hebben wij meerdere doelen voor ogen:

1. Individuele leden met rook- en stankoverlast door rokende buren helpen dit probleem aan te pakken en op te lossen.
2. Voldoende rookvrije (huur)woningen. We streven naar een landelijke regeling of een convenant tussen woningcorporaties en overheid om een substantieel deel van de woningvoorraad rookvrij te maken. Niemand mag ongewenst worden blootgesteld aan giftige tabaksrook, zeker niet in eigen (huur)woning.
3. Nieuw tabaksbeleid (wijziging Tabaks- en rookwarenwet). 'Rookvrij wonen' is één van de vier projecten voor een effectiever tabaksbeleid. Hierin staan behandeling en preventie van nicotineverslavingen centraal. Daarnaast moeten burgers beter beschermd worden tegen overlast en gezondheidsrisico's door meeroken met duidelijke normen en wetgeving.

Stappenplan

Alle ervaringen hebben geleid tot een stappenplan waarin de mogelijkheden voor oplossingen zijn samengevat, inclusief toelichting en randvoorwaarden.
De juridische mogelijkheden waren de afgelopen jaren helaas gering. Zolang roken maatschappelijk nog te veel wordt gezien als een vrije keuze is de kans klein dat in een huurcontract standaard een rookverbod wordt opgenomen en dat de rechter een rookverbod instelt ter bescherming van huurders/bewoners. De opvattingen zijn gelukkig snel aan het veranderen, niet-roken is de nieuwe sociale norm, en klachten over stank- en rookoverlast worden steeds serieuzer genomen. Daarom denken wij dat we komende jaren kunnen starten met enkele schrijnende overlastsituaties aan de rechter voor te leggen.