Rook- en stankoverlast door rokende buren is een veel voorkomend probleem. Bijna dagelijks ontvangt Clean Air Nederland meldingen en klachten van burgers die hinder hebben van rokende buren of nabij wonende rokers. De overlastsituatie is vaak langdurig (jaren) en structureel (dagelijks) waardoor het als ernstige overlast wordt ervaren.

Afgelopen jaren hebben wij honderden klachten ontvangen over rook- en stankoverlast; daarmee is het op dit moment de meest voorkomende klacht. Reden om dit probleem serieus aan te pakken met het project 'Rookvrij wonen'. In dit document zullen wij diverse situaties analyseren en oplossingsrichtingen beschrijven.

Ervaringen

Vorig jaar hebben we een aantal leden bezocht met langdurige klachten over rokende buren. Daarbij de situatie en mogelijkheden besproken en in enkele gevallen ook met de verhuurder (woningcorporaties). Samen met de honderden meldingen geeft het een duidelijk beeld; de meeste klachten komen uit oudere wijken in grote steden met veel sociale huurwoningen en appartementen, en zowel de rokers als gedupeerde buren zijn veel thuis.
Bij de verhuurders zijn de klachten niet altijd bekend. Vaak escaleert de rookoverlast in een burenruzie en worden meldingen bij de verhuurder ook als 'burenruzie' geregistreerd. De verhuurder ziet geen juridische mogelijkheden om in te grijpen en schakelt veelal buurtbemiddeling in of meldt formeel dat roken in eigen woning niet verboden is en dat ze daarom niets kunnen doen. Enkele woningcorporaties zien wel voldoende urgentie om de problemen aan te pakken, De Key in Amsterdam heeft al enkele jaren een rookvrij appartementencomplex en woningcorporaties/verhuurders in Leiden, Almere en Nijmegen hebben ook vergevorderde plannen voor een rookvrij appartementencomplex.

Doelen

Met het project 'Rookvrij wonen' hebben wij meerdere doelen voor ogen:

1. Individuele leden met rook- en stankoverlast door rokende buren helpen dit probleem aan te pakken en op te lossen.
2. Voldoende rookvrije (huur)woningen. We streven naar een landelijke regeling of een convenant tussen woningcorporaties en overheid om een substantieel deel van de woningvoorraad rookvrij te maken. Niemand mag ongewenst worden blootgesteld aan giftige tabaksrook, zeker niet in eigen (huur)woning.
3. Nieuw tabaksbeleid (wijziging Tabaks- en rookwarenwet). 'Rookvrij wonen' is één van de vier projecten voor een effectiever tabaksbeleid. Hierin staan behandeling en preventie van nicotineverslavingen centraal. Daarnaast moeten burgers beter beschermd worden tegen overlast en gezondheidsrisico's door meeroken met duidelijke normen en wetgeving.

Stappenplan

Alle ervaringen hebben geleid tot een 10-stappenplan waarin de mogelijkheden voor oplossingen zijn samengevat, inclusief toelichting en randvoorwaarden.
De juridische mogelijkheden waren de afgelopen jaren helaas gering. Zolang roken maatschappelijk wordt gezien als een vrije keuze is de kans klein dat in een huurcontract een rookverbod wordt opgenomen en dat de rechter een rookverbod instelt ter bescherming van huurders/bewoners. De opvattingen zijn gelukkig snel aan het veranderen, niet-roken is de nieuwe sociale norm, en klachten over stank- en rookoverlast worden steeds serieuzer genomen. Daarom denken wij dat we komend jaar kunnen starten met enkele schrijnende overlastsituaties aan de rechter voor te leggen.
Op onze website kunnen leden binnenkort het stappenplan 'Rookvrij wonen' inzien met -onder andere- voorbeeldbrieven.