Afgelopen maanden zagen wij een forse stijging van illegale tabaksreclame op Facebook en andere sociale media. We hebben diverse klachten ingediend.
Het zijn meestal particulieren of kleine bedrijfjes die de tabaksproducten aanbieden. Vaak komt de tabak uit Duitsland en soms uit andere landen, mogelijk dat een deel illegaal is. Het is aannemelijk dat de geconstateerde stijging een gevolg is van de verhoging van de accijns op tabaksproducten afgelopen 1 april, het prijsversschil van met name shag in Duitsland is aanzienlijk.
Op Marktplaats vonden we weing (twee) aanbiedingen van tabak en na een klacht waren deze verdwenen. Op Facebook vonden we medio juni enkele tientallen advertenties (zie foto), na een klacht kregen wij de reactie dat de advertenties voldeden aan de richtlijnen en daarom niet verwijderd werden. Op 14 juli hebben we weer een tiental advertenties gevonden op Facebook en wederom een klacht ingediend. Op Instagram en TikTok vonden we weinig aanbiedingen van tabak, voor de enkele melding hebben we een klacht ingediend maar daarop geen reactie ontvangen. Meldingen naar de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) zijn wel beantwoord.
In de Tabaks- en rookwarenwet (TRW) is vastgelegd welke regels er gelden voor de reclame en verkoop van tabak- en nicotineproducten. Directe advertenties voor tabaksproducten op sociale media, zoals Facebook, zijn verboden. Dit betekent dat advertenties waarin tabak- en nicotineproducten voor gebruik wordt aangeboden niet zijn toegestaan. Het verbod geldt overigens niet als de tabaksproducten worden aangeboden voor andere doeleinden zoals bijvoorbeeld lesmateriaal of historisch materiaal (ongeschikt voor gebruik).
De NVWA monitort actief sociale media naar advertenties gericht op Nederland. Sinds 1 januari 2024 heeft de NVWA meer dan 600 advertenties op Marktplaats, meer dan 400 op Facebook en meer dan 70 op Instagram gevonden en laten verwijderen. De NVWA zegt in gesprek te zijn met deze sociale media kanalen om hen aan te sporen proactief advertenties voor tabak- en nicotineproducten te verwijderen. Bij een vermoeden van illegale producten deelt de NVWA de meldingen ook met de Douane.