Vaders die als tiener zijn begonnen met roken, kunnen hun kinderen opzadelen met versnelde biologische veroudering en extra gezondheidsrisico’s op latere leeftijd.
Een recente studie, gepresenteerd tijdens het European Respiratory Society (ERS) congres in Amsterdam, toont een verontrustend effect: mensen van wie de vader al in de puberteit begon met roken, blijken biologisch gezien sneller te verouderen dan andere leeftijdsgenoten.
Onderzoekers van de Universiteit van Bergen analyseerden bloedmonsters van 892 personen in de leeftijd van 7 tot 50 jaar. Ze maten zogenaamde epigenetische klokken — biomarkers die aangeven hoe ver een lichaam “biologisch” gevorderd is — en vergeleken die met de chronologische leeftijd.
Uit de studie bleek dat de kinderen van vaders die als tieners begonnen te roken, gemiddeld ongeveer negen maanden tot een jaar ouder leken dan hun werkelijke leeftijd. Bij degenen die zelf ook ooit rookten, liep het verschil op tot 14 à 15 maanden.
Interessant is dat wanneer vaders pas op latere leeftijd begonnen te roken, de effecten op de biologische veroudering van hun kinderen veel kleiner leken te zijn. Bovendien werd geen duidelijk verband gevonden tussen moeders die vóór de zwangerschap rookten en de biologische veroudering van hun kinderen.
De onderzoekers vermoeden dat roken tijdens de puberteit epigenetische veranderingen in spermacellen kan veroorzaken. Deze veranderingen worden — onbedoeld — doorgegeven aan het nageslacht, wat mogelijk cellulaire schade en verouderingsprocessen versnelt.
De implicaties zijn groot: naast de directe schade van roken voor de roker zelf, kan vroeg starten met roken dus een “erfelijke” component introduceren — niet in de klassieke zin van genmutaties, maar via epigenetisch overgedragen veroudering. Volgens de auteurs onderstreept dit het belang van strengere preventie van rookgedrag bij tieners, met name jongens.
Kort samengevat: dit onderzoek voegt een nieuwe laag toe aan wat we weten over de schadelijke langetermijneffecten van roken — niet alleen op de roker zelf, maar ook op toekomstige generaties.
Bronnen
- Gazeta Express — Onderzoek: Vaders die als tieners rookten, versnellen de veroudering van hun kinderen
- European Respiratory Society / ERS — People may age faster if their dad smoked during puberty
- News-Medical — Fathers who smoked as teens may accelerate their children's biological aging
- The Independent — New study finds person may age faster if father smoked as ...
- The Times — Faster ageing linked to having a father who was a teen smoker