Trimbos, het kennisinstituut van alcohol, tabak en drugs, heeft een factsheet uitgebracht met recente cijfers over onder andere het nicotinegebruik in het MBO onderwijs. Het roken en vapen onder de studenten is flink toegenomen.
Uit deze MBO-Middelenmonitor, uitgevoerd in 2023, blijkt dat het gebruik van nicotineproducten, alcohol en bepaalde drugs onder mbo-studenten (16 t/m 18 jaar) nog steeds hoog is en op sommige punten toeneemt.
Vapen is bijvoorbeeld fors toegenomen: waar in 2021 nog 39% van de studenten ooit een vape had gebruikt, is dit in 2023 gestegen naar 47%, en het dagelijkse gebruik steeg van 1% naar 8%. Het roken van tabak bleef stabiel op 16% dagelijkse gebruikers. In vergelijking met leeftijdsgenoten op het regulier voortgezet onderwijs, roken en vapen mbo-studenten bijna twee keer zo vaak.
Een aanzienlijk percentage studenten gebruikt meerdere nicotineproducten: 22% rookte of vapete in de laatste maand, en 17% deed beide. Ook andere nicotineproducten, zoals nicotinezakjes en verhitte tabak, worden gebruikt, al blijft dagelijks gebruik laag. Vanwege de verslavende werking van nicotine is het volgens experts belangrijk om het gebruik van nieuwe nicotineproducten onder deze groep te blijven volgen. Mbo-opleidingen kunnen hierbij bijdragen door aandacht te geven aan een rook- en vapevrije omgeving en preventieve educatie, zoals het programma In Charge.
Het alcoholgebruik onder mbo-studenten is ook hoog: 62% van de studenten dronk de afgelopen maand alcohol. Jongens drinken vaker grote hoeveelheden op een drinkdag dan meisjes, en 16-jarige mbo-studenten drinken vaker dan hun leeftijdsgenoten in het voortgezet onderwijs.
In de laatste jaren is het gebruik van cannabis en lachgas gedaald. Het aantal mbo-studenten dat ooit cannabis heeft gebruikt is gedaald van 32% (2015) naar 26% (2023), en lachgasgebruik is gedaald tot 12% in de laatste maand. Tegelijkertijd stijgt het gebruik van de designerdrugs 3-MMC en 4-MMC, die als risico’s onder andere verslaving en hartkloppingen hebben. Tussen 2021 en 2023 verdubbelde het percentage mbo’ers dat ooit 3-MMC heeft gebruikt van 2,1% naar 4,4%.
Opvallend is ook dat 1 op de 16 mbo-studenten slaap- of kalmeringsmiddelen gebruikt zonder voorschrift, waarbij dit gebruik bijna twee keer zo vaak voorkomt onder vrouwen (8%) dan mannen (4,5%).
De factsheet van het Trimbos-instituut bevat ook gegevens over het koopgedrag van mbo-studenten met betrekking tot sigaretten, alcohol en cannabis, evenals het gebruik van andere drugs zoals ecstasy, cocaïne en ketamine.
