Roken en vapen blijven populair onder jongeren. Nieuwe cijfers en maatregelen, zoals het smaakjesverbod, tonen wisselende effecten op hun gedrag.
Recente gegevens van het CBS tonen aan dat in 2024 ongeveer 27% van de jongvolwassenen (18-25 jaar) weleens rookt of vapet. Specifiek rookt 19% alleen sigaretten, 4% gebruikt alleen vapes, en 5% doet beide. Opvallend is dat het gecombineerde gebruik van roken en vapen bij deze groep hoger ligt dan bij andere volwassenen.
Het vapen onder jongvolwassenen is afgenomen van 13% in 2023 naar 9% in 2024. Deze daling wordt deels toegeschreven aan het sinds januari 2024 geldende verbod op smaakjes in e-sigaretten, waardoor alleen tabakssmaken zijn toegestaan.
Het RIVM rapporteert dat 40% van de gebruikers hun vapegebruik heeft verminderd na het smaakjesverbod, en 22% is zelfs volledig gestopt. Echter, er zijn zorgen over de beschikbaarheid van illegale smaakjes, vooral via winkels in Duitsland. Het RIVM suggereert dat een EU-breed verbod effectiever zou zijn.
Ondanks de daling onder jongvolwassenen, blijft vapen onder tieners een punt van zorg. Het Parool meldt dat het gebruik van e-sigaretten onder tieners niet is afgenomen, en dat stoppen met vapen extra lastig is voor deze groep.
In een opiniestuk in EW Magazine wordt betoogd dat het smaakjesverbod mogelijk niet voldoende is om jongeren te laten stoppen met vapen. De auteur stelt dat de aantrekkingskracht van vapen dieper ligt dan alleen de smaakjes, en dat jongeren op zoek zijn naar ontsnapping of ontspanning.
Daarnaast is er een opkomende trend van het gebruik van snus onder jongeren. PZC bericht dat deze verslavende nicotinezakjes populair worden, wat vragen oproept over de noodzaak van een verbod op nieuwe nicotineproducten.
Bronnen
- CBS — 5 procent van de jongvolwassenen vapet én rookt weleens
- Metronieuws — Jongvolwassenen roken en vapen meer dan andere volwassenen
- Hart van Nederland — Meer dan kwart van de jongvolwassenen doet aan roken of vapen
- Welingelichte Kringen — Meer dan kwart van de jongvolwassenen rookt of vapet soms
- Het Parool — CBS: Meer tieners vapen; e-sigaret wel minder in trek onder jongvolwassenen; extra lastig te stoppen bij vapen
- Leidsch Dagblad — Meer dan kwart van de jongvolwassenen rookt of vapet soms
- NU.nl — Minder jongvolwassenen vapen, maar geen daling onder tieners
- EW Magazine — Waarom het verbod op vape-smaakjes jongeren niet zal laten stoppen
- Trouw — Smaakjesverbod lijkt iets te helpen: minder jongvolwassenen vapen
- MSN — Ondanks smaakjesverbod geen afname van tieners die vapen
- PZC — Verslavende snus populair bij de jeugd: moet er een verbod komen op nieuwe nicotineproducten?
- RIVM — Twee op de vijf vermindert gebruik e-sigaretten na invoering smaakjesverbod
- NTVO — Aantal vapende jongvolwassenen daalt, maar tieners grijpen juist vaker naar de e-sigaret
- NOS — Minderjarigen vapen meer, jongvolwassenen minder
