De tabaksindustrie misbruikt nog steeds wereldwijd medici om haar producten te promoten en haar imago te verbeteren.
Deze strategieën zijn zowel direct als indirect en zijn gericht op het beïnvloeden van de medische gemeenschap en het ondermijnen van volksgezondheidsbeleid. De gebruikte methoden:
Financiering van medische instellingen en onderzoekers
Tabaksbedrijven investeren in academische medische centra en onderzoeksgroepen, vaak via directe subsidies of via gelieerde organisaties. Zo werkte Philip Morris International (PMI) samen met IBM aan het ‘sbv IMPROVER’-initiatief, waarbij medewerking werd gezocht van medewerkers van Amerikaanse medische scholen en een kankerinstituut. Daarnaast financierden Swedish Match (nu eigendom van PMI) en de US Smokeless Tobacco Company een leerstoel aan de Universiteit van Louisville, momenteel bekleed door professor Brad Rodu, wiens onderzoek wordt ondersteund door onbeperkte subsidies van tabaksbedrijven. Duke University heeft een langdurige relatie met de tabaksindustrie, met een leerstoel in de geneeskunde gefinancierd door RJ Reynolds (nu eigendom van BAT) en huisvest het Center for Nicotine and Smoking Cessation Research, dat indirecte financiering heeft ontvangen van de door PMI gefinancierde Foundation for a Smoke-Free World, nu bekend als Global Action to End Smoking.
Publicaties in medische tijdschriften
Tabaksbedrijven proberen gunstige onderzoeksresultaten te publiceren in boeken en tijdschriften die gericht zijn op gezondheidsprofessionals. Ondanks bestaande richtlijnen voor transparantie en belangenconflicten blijven deze bedrijven hun eigen onderzoek, of door hen gefinancierd onderzoek, publiceren in medische tijdschriften. Sommige publicaties blijven advertenties of sponsoring van tabaksbedrijven accepteren, zoals een publicatie gericht op tandartsen in Japan die een advertentie voor PMI's verwarmde tabaksproduct IQOS publiceerde, en een Europese publicatie die een door PMI betaald artikel over longziekten publiceerde.
Werving van artsen voor onderzoek
Naast het financieren van onderzoekscentra proberen tabaksbedrijven artsen te rekruteren voor deelname aan door hen gefinancierde studies met betrekking tot hun producten. In 2020 meldde het Organized Crime and Corruption Reporting Project (OCCRP) dat PMI artsen in Roemenië had benaderd, via een tussenpersoon, om samen te werken aan onderzoek naar hun verwarmde tabaksproduct IQOS. Daarnaast financierde de Foundation for a Smoke-Free World in 2021 het sociale medianetwerk SERMO om artsen te rekruteren voor een internationaal onderzoek naar stoppen met roken en schadebeperking, waarbij artsen werden uitgenodigd om deel te nemen aan een adviesraad en hun netwerken te informeren over de bevindingen.
Sponsoring van medische conferenties en evenementen
Tabaksbedrijven hebben lange tijd medische conferenties en evenementen gesponsord om hun producten te promoten en invloed uit te oefenen op gezondheidsprofessionals. Hoewel deze praktijk niet altijd succesvol is, blijven bedrijven zoals PMI betrokken bij dergelijke sponsoring om hun boodschap over schadebeperking en nieuwe producten te verspreiden.
Beurzen en subsidies voor medische studenten en personeel
Tabaksbedrijven bieden directe beurzen aan medische studenten en gezondheidsprofessionals, evenals indirecte financiering via andere organisaties. Zo bood BAT in het begin van de jaren 2000 sponsoring aan medische studenten in het VK, en bood PMI in 2019 beurzen aan studenten in Israël. Daarnaast zijn er beurzen toegekend via door tabaksbedrijven gefinancierde organisaties, zoals het K-A-C-beurzenprogramma, gefinancierd door de Foundation for a Smoke-Free World.
Samenwerking met andere organisaties
De tabaksindustrie werkt samen met en via verschillende organisaties om haar boodschap over te brengen aan beleidsmakers, belanghebbenden en het publiek, waaronder adviesbureaus, frontgroepen en denktanks. Sommige activiteiten worden uitgevoerd via adviesbureaus, waarbij gezondheidsprofessionals worden uitgenodigd voor evenementen of om producten te promoten, zonder dat de betrokkenheid van tabaksbedrijven duidelijk wordt gemaakt. Bijvoorbeeld, PMI huurde een adviesbureau in om een netwerk van Key Opinion Leaders in Japan op te bouwen, waaronder specialisten in psychiatrie en pijnbestrijding, om hun onderzoek en boodschap over schadebeperking en nieuwe producten te verspreiden.
Historische context en juridische betrokkenheid
Tabaksbedrijven hebben een lange geschiedenis van het betrekken van gezondheidsprofessionals bij hun strategieën, waaronder het rekruteren van artsen om hun belangen te verdedigen in rechtszaken. Van de jaren 1940 tot de jaren 1960 probeerden tabaksbedrijven het gezag en de prestige van KNO-artsen te benutten, waarbij sommige van deze specialisten getuigden in rechtszaken, waaronder tegen het rapport van de Amerikaanse Surgeon General in 1964. Deze strategie werd in de daaropvolgende decennia voortgezet, met artsen die soms als getuigen optraden voor tabaksbedrijven in de VS en elders.
