Uit meldingen bij de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde blijkt dat er het afgelopen jaar minstens 14 kinderen met ernstige klachten door vapen in het ziekenhuis zijn beland. Mogelijk het topje van een ijsberg.
Er wordt steeds meer duidelijk over het schokkende vape-gebruik onder kinderen in Nederland en de gevolgen daarvan. Zo heeft RTL Nieuws gemeld dat er bij de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK) sinds november 2023, in één jaar tijd dus, 14 gevallen zijn gemeld van kinderen die ernstig ziek waren geworden door vapen en hierdoor in het ziekenhuis zijn beland. Door uitgebreid medisch onderzoek kon worden vastgesteld dat vapen de enige mogelijke oorzaak kon zijn van de klachten.
De 14 gevallen zijn van kinderen tussen de 14 en 17 jaar oud, en een peuter van 2 die een deel van de vloeistof uit een vape had opgedronken. Volgens de arts had dit fataal kunnen worden, als de peuter meer vloeistof had binnengekregen. Bij een aantal van de andere kinderen is de nicotineblootstelling door het vapen omgerekend gelijk aan het roken van drie tot vier pakjes sigaretten per dag. Een 14-jarig meisje gaf aan dat ze overdag om de vijf minuten vapete en ook nog eens 's nachts wakker werd om te vapen. Een 16-jarige jongen gaf aan duizend hijsjes per dag te roken van zijn elektrische sigaret.
De kinderen hadden last van een luchtwegobstructie, een klaplong of ernstige afname van de longfunctie. Bij twee kinderen waren de klachten zo hevig, dat ze op de intensive care moesten worden opgenomen. Een jongen van 16 had in 1,5 maand tijd twee keer een klaplong gekregen en daarbij acute pijn op de borst. Bij een meisje van 16 bleken de longen voor nog maar 65 procent te functioneren. Meerdere van de kinderen begonnen bloed op te hoesten.
Kinderlongarts Sophie Cohen behandelde een jongen van 16 in het Wilhelmina Kinderziekenhuis in Utrecht. Hij had een ernstige longbloeding en hoestte enorm veel bloed op. Een tijdje konden de artsen in het ziekenhuis geen oorzaak vinden voor zijn longbloeding, tot de jongen aangaf dat hij sinds een aantal maanden vapete. Hij had de elektrische sigaret gekocht van vrienden en had geen idee wat er in zat of dat vapen zo schadelijk kon zijn.
In het Maastricht UMC+ werd een meisje van 15 opgenomen die erg benauwd was, niet meer kon traplopen, hoestklachten had, misselijk was en zich zo slap voelde dat ze daarbij soms moest braken. Ze vapete sinds vier maanden, ook op school, waar ze naar de wc ging om stiekem ook te vapen.
Opvallend is dat de klachten nogal uiteenlopen, net als het type vape dat door de kinderen is gebruikt of de medische geschiedenis van de kinderen. Het is voor de artsen dan ook nog een raadsel waardoor het ene kind duidelijk hevigere klachten krijgt van vapen dan het andere kind. In een interview met NRC stelde longpatholoog Danielle Cohen eerder al dat kinderartsen te maken krijgen met onbegrepen longontstekingen of klaplongen bij vapende kinderen.
Kinderartsen gaan ervan uit dat het werkelijke aantal kinderen met gezondheidsklachten door vapes nog vele malen hoger ligt dan de gemelde 14 gevallen. Kinderlongarts Marije van den Beukel van het ziekenhuis Haaglanden MC, geeft aan veel collega's te hebben gesproken die vergelijkbare zaken hebben meegemaakt, maar dit niet hebben gemeld. Zo heeft de arts gehoord van collega's over kinderen met slaapproblemen door een nicotineverslaving, waardoor ze soms niet meer naar school kunnen. Ook zijn er gevallen van misselijkheidsklachten, langdurig hoesten of acute astma door het vapen.
Het is nieuw, geeft Van den Beukel aan, omdat deze ziektebeelden waarbij kinderen acuut ziek worden niet voorkomen bij kinderen die traditionele sigaretten roken. De gewone sigaret heeft vooral langetermijneffecten. Mogelijk komt dit doordat een vape makkelijker continue gebruikt kan worden, doordat hij makkelijk meegenomen kan worden in een broek- of jaszak. De nicotinezouten in vapes zorgen daarnaast voor een minder scherpe en bittere smaak dan nicotine, en dat nicotine makkelijker op te nemen is in het lichaam. Ook hebben veel vapes, vooral bij jongeren, een smaakje, die ondanks een verbod nog steeds makkelijk te verkrijgen zijn via bijvoorbeeld social media.
Sommige van de kinderen hadden nog steeds klachten een aantal maanden na hun ziekenhuisopname, bijvoorbeeld nog steeds niet goed kunnen sporten omdat ze snel buiten adem zijn. Het is zorgelijk volgens Van den Beukel dat niet iedereen helemaal herstelt. Doordat vapen zo nieuw is, is er nog weinig informatie over hoe ziek kinderen worden van het vapen, welke klachten ze kunnen krijgen en wat de langetermijngevolgen zijn. Door de meldingen te verzamelen hopen artsen hier meer inzicht in te krijgen. Ook moet er volgens Van den Beukel meer urgentie gecreëerd worden.
Staatssecretaris Vincent Karremans van Jeugd en Preventie noemt het nieuws een wake-upcall. Helaas denken volgens hem nog steeds veel mensen dat vapen een gezonde variant is van roken. Onlangs gerapporteerde resultaten van een onderzoek door RTL Nieuws toonden al aan dat vapes van kinderen in Nederland bomvol gif en lood zaten, en ook nog eens meer nicotine bevatten dan wettelijk is toegestaan. Karremans zegt dan ook miljoenen te gaan investeren in de handhaving op illegale vapes. Verder geeft Karremans aan hulp nodig te hebben van ouders, die vapes moeten afpakken en weggooien.
Kinderlongarts Sophie Cohen noemt deze rol voor de ouders onrealistisch en respectloos. Zij ziet juist dat ouders er al alles aan doen om te voorkomen dat hun kind dit overkomt, maar dat de nicotineverslaving ervoor zorgt dat het ze niet lukt. De longartsen zijn dan ook boos op de tabaksindustrie die het vape-gebruik voor kinderen zo aantrekkelijk maakt.
Bronnen
