Een van de oplossingsrichtingen om de 'tabaksepidemie' te bestrijden is het invoeren van een generatiegebonden leeftijdsverbod. De minimumleeftijd voor de verkoop van tabak- en nicotineproducten stijgt dan ieder jaar met één jaar.
Sinds 2014 werkt een brede groep wetenschappers, bestuurders en zorgondernemers aan het voorstel voor een generatiegebonden verkoopverbod op sigaretten en vapes, onder de naam Eindspel Tabak.
Volgens hen is dit de meest effectieve maatregel om het doel van een rookvrije generatie te bereiken. Als onderdeel van deze inspanningen is berekend dat de netto maatschappelijke kosten van roken jaarlijks oplopen tot maar liefst 33 miljard euro.
In 2024 diende de organisatie Nicotinee een burgerinitiatief in bij de Tweede Kamer, ondersteund door ruim 76.000 handtekeningen, om het generatiegebonden verkoopverbod op de politieke agenda te zetten. In december van dat jaar werd het voorstel besproken in de Kamer, waarna een motie werd aangenomen om te onderzoeken of de maatregel juridisch en politiek haalbaar is.
Op 29 januari 2025 werd een positief onafhankelijk juridisch advies uitgebracht, waaruit bleek dat er vanuit de Europese Unie geen belemmeringen zijn. De maatregel wordt als proportioneel beschouwd. Naar aanleiding hiervan is een wetsvoorstel voor het generatiegebonden verbod overhandigd aan Danielle Jansen (NSC), initiatiefnemer van het burgerinitiatief in de Tweede Kamer. Zo komt het generatiegebonden verkoopverbod op (elektrische) sigaretten weer een stap dichterbij.