Gemeenten kunnen lokaal het verschil maken in de strijd tegen roken, met maatwerk in de wijk, rookvrije zones en samenwerking met zorg en bewonersinitiatieven.
Het opiniestuk van Binnenlands Bestuur "Ook gemeenten kunnen roken terugdringen" opent met een herkenbare constatering: in wijken met lagere inkomens en minder kansen blijft roken hardnekkig aanwezig, ondanks landelijke campagnes en beleid. De Wereld Niet Roken Dag op 31 mei was dé aanleiding om eens goed te kijken naar hoe streng de tabaksindustrie inmiddels vlam smeedt – maar juist daar waar landelijke hulp minder uitpakt, moeten gemeenten lokaal het verschil maken.
Gemeenten kennen hun inwoners en buurten door en door. Ze zijn bij uitstek geschikt om maatwerk in de wijk aan te bieden, zoals laagdrempelige inloopspreekuren waar bewoners, inclusief jongeren en gezinnen, anoniem met vrijwilligers en lotgenoten kunnen praten over stoppen met roken of vapen. Een illustratief voorbeeld is het project ‘Roken Enzo’ in Amsterdam‑Noord: een vast aanspreekpunt om in informele sfeer hulp te vinden.
Daarnaast bepleiten de auteurs samenwerking met huisartsen, apothekers, welzijnswerkers, sleutelfiguren en ervaringsdeskundigen om lokale campagnes te voeren en een continue verbinding te leggen met professionele hulp bij stoppen-met-roken. Inspiratie hiervoor komt van het programma Rookvrij Leven voor Iedereen, waarin GGD’en, zorgprofessionals en bewoners nauwe partners zijn in 38 wijken. Niet een top-down-, maar een bottom-up wijkaanpak werkt hier als katalysator: bewoners zijn zelf gesprekspartners, en hulpverlening ligt binnen handbereik.
Het artikel wijst ook op de kracht van rookvrije buitenruimtes: rond scholen, speelvelden, sportvelden, bushaltes en terrassen. Deze aanpak helpt op meerdere fronten: bescherming tegen meeroken, ondersteuning voor mensen die willen stoppen, normalisering van rookvrij gedrag en minder zwerfafval van peuken. Cruciaal is dat dit vaak niet veel hoeft te kosten — waarvoor praktische handvatten te vinden zijn via het initiatief Generatie Rookvrij.
Uiteindelijk is stoppen met roken geen kwestie van goede wil alleen, maar vergt het de juiste mix van omgeving, hulp en beleid. Gemeenten kunnen ‘de lijm’ vormen tussen lokale initiatieven en landelijke structuren, en zo ervoor zorgen dat wijken rookvrijer én ondersteunender worden voor iedereen die wil ophouden.
