De EU-tabaksrichtlijnen zijn gedateerd en moeten herzien worden. De invloed van de tabakslobby is echter nog steeds groot.
In het Europees Parlement is er groeiende onrust over een mogelijke pro-industrie koerswijziging in de herziening van de EU-tabaksregels. Meerdere volksvertegenwoordigers signaleren dat besluiten rondom regelgeving, belasting en promotie van nicotineproducten steeds vaker lijken te worden beïnvloed door lobbygroepen die de belangen van de tabaks- en e-sigaretindustrie vertegenwoordigen. Er zijn zelfs gevallen waarbij belangrijke ontmoetingen met lobbyisten niet transparant zijn gemeld, wat de geloofwaardigheid van het proces ondermijnt.
Hoewel er brede steun is voor strengere maatregelen zoals het uitbreiden van reclameverboden, hogere accijnzen op e-sigaretten en een verbod op smaakjes, waarschuwen sommige rapporten dat delen van het Parlement onder invloed van conservatieve en rechts-populistische fracties juist deze hervormingen blokkeren. Dit leidt tot frustratie bij volksgezondheidsorganisaties en linkse fracties, die pleiten voor een "rookvrije generatie".
In meerdere artikelen wordt de toegenomen zichtbaarheid van de tabaksindustrie binnen het beleidsproces bekritiseerd. Vooral het feit dat er tijdens beslissende momenten in de wetgevingscyclus intensief gelobbyd wordt voor mildere regelgeving roept vragen op. Er is ook bezorgdheid dat de Europese Commissie bepaalde hervormingen vertraagt of verwatert onder externe druk.
Ondanks deze spanningen zijn er ook signalen dat het Parlement uiteindelijk in meerderheid strengere tabakscontrolemaatregelen heeft goedgekeurd. Dit gaat onder meer om het gelijkschakelen van accijnzen op e-sigaretten met die op klassieke tabak, en het versterken van transparantie-eisen voor contacten met de industrie.
De Europese tabakswetgeving staat dus op een kruispunt: tussen volksgezondheid als leidend principe enerzijds, en industrieel en economisch belang anderzijds. De uitkomst zal bepalend zijn voor de richting van het EU-beleid in de komende jaren – en de gezondheid van miljoenen Europeanen.
Bronnen
- Euractiv – MEPs vrezen pro-industrie koers in EU-tabakswetgeving
- Reuters – EU-landen willen vapen opnemen in tabaksbelastingwet
- Politico – Europarlementariërs verwerpen rookverbodplan
- Politico – Europarlementariërs steunen strengere tabaksregels
- Euractiv – Industrie woedend na stemming over strengere EU-tabakscontrole
- The Parliament Magazine – Europarlementariërs bekritiseren Commissie voor verhulling tabakslobby-bijeenkomsten
- TobaccoIntelligence – Europarlementariërs vrezen dat EU hen omzeilt voor strengere tabakscontrole
- S&D – Gezondheid jongeren ondermijnd door blokkade van strengere rookvrije regels
- The Parliament Magazine – Tabaksindustrie moet zichzelf beter uitleggen, te beginnen bij de Europese Ombudsman
- AP News – Europees Parlement keurt nieuwe anti-rookregels goed
