Column Noks Nauta | Het openbaar vervoer is pas echt openbaar als het voor iedereen toegankelijk is. In de praktijk kan ongewenst meeroken bij haltes voor flinke overlast en hinder zorgen.
Er zijn in Nederland circa 1,2 miljoen mensen met astma, COPD, long- en luchtwegallergieën of vergelijkbare gevoeligheden. Zij worden bij het ongewenst meeroken vaak benauwd en ervaren dus gezondheidsklachten. Mevrouw Noks Nauta is een van die mensen. Zij maakt regelmatig mee dat rokers en mensen om hen heen dit niet begrijpen.
Als ik kom aanlopen weten mijn longen al op tientallen meters afstand feilloos dat er iemand bij de bushalte staat te roken. Het klopt natuurlijk, een rookster staat niet in maar naast het bushokje (blijkbaar weet ze van de Rookvrij tegels). Ik kom van de andere kant aanlopen en kan nu niet in het hokje wachten want de rook trekt meteen naar binnen. Ik kan ook niet aan de kant wachten waar ik aan kom lopen, want ook daar hangt de rook al. En ik wil niet te ver weg gaan want dan mis ik de bus.
Ik ben inmiddels fors benauwd, hoest vreselijk en ik ben boos. Ik gebaar dat ze haar sigaret uit moet maken. Blijkbaar herkent ze me van een vorige keer, dit is een heel stille halte in een buitenwijk en ik heb haar vast eerder aangesproken. Probleem is alleen dat ik niet echt meer kan spreken vanwege de benauwdheid, en dat ik ook niet meer beleefd kan zijn op zo’n moment. Zij is dus ook boos op mij. Een verslaafde aanspreken werkt niet, die vindt dat je je er niet mee moet bemoeien. Dat ik bijna geen adem krijg door haar sigaret vindt ze niet belangrijk, rokers denken dat ze in de buitenlucht overal kunnen roken.
De rookster doet eindelijk haar sigaret uit en gooit hem op de grond (en niet in de afvalbak). Voor ze de bus in gaat snauwt ze me dreigend toe: “En u zegt niets tegen me….!” Blijkbaar voelt ze zich toch schuldig? Ik zorg dat ik zo ver mogelijk van haar af ga zitten, want rokers stinken heel erg. Elke keer als een roker de bus in komt, merk ik het aan de stank.
In alle bushokjes in Zeist ligt een blauwe tegel van Rookvrije generatie. Een paar jaar geleden zijn die neergelegd. De eerste door de toenmalige wethouder van volksgezondheid. Maar ze werken helemaal niet. In alle bushokjes liggen peuken, vaak ook op en naast de tegel Rookvrije Generatie. De smerigste halte is de bushalte Stadhuis’…. Zou de wethouder dat weten?
Is hier een oplossing voor? Ik vraag het me af. Zolang rokers nog steeds verslaafd zijn en niet denken aan mensen die er last van hebben, is het onbegonnen werk. Er is ook geen sanctie, zeker niet zolang het om de blauwe borden gaat. Sommigen zijn zo slim dat ze zeggen: “het is geen verbod, maar een advies”. Ik denk dus dat er verbodsborden moeten komen, maar dan moet je ook handhaven mét boetes. In Den Haag gebeurt dat op de tramhaltes boven het Centraal Station. Daar is het echt schoon. Er staat bij het verbodsbord aangegeven dat er een boete is voor roken. Ik vermoed dat die boetes ook echt worden gegeven, als ik er ben is het er echt schoon. Een tip voor de stations en busstations lijkt me ook, daar staat altijd zo slecht aangegeven dat ze rookvrij zijn! Recent zag ik iemand op een perron roken en toen ging een stationsschoonmaker deze roker hierop aanspreken. Heel fijn en helaas een zeldzame ervaring!
Verder zouden er wellicht ook rookmelders kunnen komen? Bijvoorbeeld op overdekte busstations? Zet anders eens een groepje creatieve mensen bij elkaar om oplossingen te bedenken, misschien zijn er wel ex-rokers die creatief zijn?
