Denemarken zet een stevige stap in de preventie van tabaks- en alcoholgebruik onder jongeren door zowel strengere regelgeving als verbeterde handhaving.
Denemarken voert strengere regels in om het gebruik van nicotine en alcohol door jongeren te verminderen. Dit maakt deel uit van een actieplan met 30 maatregelen, dat in samenwerking met verschillende politieke partijen werd goedgekeurd. De focus ligt op strengere regelgeving, verhoogde handhaving en preventie, waarbij de overheid socialemediaplatforms en mystery shoppers inzet om de naleving te controleren.
Nieuwe alcoholregels en uitgaansgebieden
- Vanaf 1 april 2025 mogen 16- en 17-jarigen geen alcoholische producten met een alcoholpercentage van meer dan 6% meer kopen.
- In speciale uitgaansgebieden aangewezen door de politie, mogen bars en restaurants tussen 22.00 en 08.00 uur geen alcohol aan jongeren onder de 18 verkopen.
Strengere nicotine- en tabaksvoorschriften
- Vanaf juli 2024 mogen de autoriteiten mysteryshoppers inzetten om te controleren of winkels illegaal nicotineproducten aan minderjarigen verkopen.
- De Deense Autoriteit voor Veiligheidstechnologie krijgt meer bevoegdheden om overtredingen aan te pakken. Vanaf 1 januari 2025 kan de autoriteit illegale tabaks- en nicotineproducten zonder gerechtelijk bevel permanent in beslag nemen.
- Het importeren en bezitten van hoge nicotinegehaltes of illegale zoete smaken in e-sigaretten (zoals vapes) werd vanaf juni 2024 verboden.
- De online verkoop van nicotineproducten en alcohol vereist een verplichte leeftijdscontrole voor consumenten.
Verhoogde straffen en handhaving
- De boetes voor overtredingen beginnen bij €6.700 en kunnen oplopen.
- Winkels die herhaaldelijk de wet overtreden, kunnen hun verkoopvergunning voor tabaks- en nicotineproducten verliezen.
- Autoriteiten mogen ondercover fictieve profielen gebruiken om illegale verkoop via sociale media op te sporen en socialemediaplatforms kunnen worden verplicht om advertenties en accounts te verwijderen.
Wettelijke en fiscale aanpassingen
- De accijnzen op nicotineproducten en rookloze tabak werden in april 2024 verhoogd.
- Vanaf 1 juli 2025 worden smaakstoffen in tabaksvervangers (zoals nicotinezakjes) verboden; deze mogen alleen nog smaken naar tabak en menthol.
Reacties en verdere stappen
- Charlotta Pisinger, hoogleraar tabaks- en nicotinepreventie, verwelkomt de wetgeving maar pleit voor nog hogere belastingen op tabaksproducten, zoals in Australië (€30 per pakje) en Noorwegen (€14 per pakje), terwijl Denemarken slechts €8 per pakje rekent.
- De overheid blijft ook op EU-niveau actief en werkt mee aan de herziening van de EU-richtlijn inzake tabaksproducten en tabaksreclame om jongeren beter te beschermen.
